|
Aktyn
|
1899
|
Ac
|
radioaktywny
|
wysokotopliwy
|
|
Antymon
|
starożytnosc
|
Sb
|
ciężki
|
panewki łożysk tocznych, fotokomórki, składki
stopów drukarskich
|
|
Arsen
|
XIII w.
|
As
|
ciężki
|
trutki na gryzonie, śrut myśliwski, konserwacja skór i
preparatów zwierzęcych
|
|
Bar
|
1774
|
Ba
|
alkaliczny
lekki
|
kontrast do zdjęć rtg., składnik pigmentów do materiałów
fotograficznych
|
|
Beryl
|
1798
|
Be
|
lekki
|
skł. stopów na narzędzia chirurgiczne, skł. cementu
den tystycznego, lampy rtg.
|
|
Bizmut
|
XV w.
|
Bi
|
niskotopliwy
ciężki
|
włókno w bezpiecznikach elektr., leki przeciwzapalne,
katalizator w procesie polimeryzacji
|
|
Bor
|
1808
|
B
|
półprzewodnik
lekki, wysokotopliwy
|
szkło laboratoryjne, materiały ceramiczne,
środki dezyn fekujące
|
|
Cer
|
1803
|
Ce
|
lantanowiec
ciężki
|
pigmenty do porcelany, dodatek do stopów Al, kamienie
do zapalniczek
|
|
Cez
|
1860
|
Cs
|
alkaliczny,
lekki, niskotopliwy
|
fotokomórki izotopowe, leczenie nowotworów,
defek toskopia
|
|
Chrom
|
1797
|
Cr
|
wysokotopliwy
ciężki
|
powłoki antykorozyjne, zielone szkło, garbniki do
skór
|
|
Cyna
|
starożytność
|
Sn
|
niskotopliwy
ciężki
|
składniki stopów lutowniczych i brązów, powłoki
antyko rozyjne
|
|
Cynk
|
VIII w.
|
Zn
|
niskotopliwy
ciężki
|
farby (biel cynkowa), powłoki antykorozyjne, środki
medyczne (zasypki, maści)
|
|
Cyrkon
|
1789
|
Zr
|
wysokotopliwy
ciężki
|
sztuczne diamenty, naczynia ogniotrwałe, elementy
do łączenia kości
|
|
Dysproz
|
1886
|
Dy
|
lantanowiec
ciężki
|
pręty sterujące w reaktorach jądrowych, osłony
przed neutronami, odbarwianie szkła
|
|
Erb
|
1843
|
Er
|
lantanowiec
ciężki
|
dodatek do stopów wanadu, różowy barwnik szkła,
porcelany, emalii
|
|
Europ
|
1896
|
Eu
|
tantanowiec
ciężki
|
pokrywanie ekranów telewizorów, pręty sterujące w
reaktorach jądrowych, osłony przed neutronami
|
|
Gadolin
|
1880
|
Gd
|
lantanowiec
ciężki
|
stosowany przy osiąganiu najniższych temperatur,
pręty sterujące w reaktorach jądrowych
|
|
Gal
|
1875
|
Ga
|
niskotopliwy
ciężki
|
pokrywanie powierzchni luster odpornych termicznie,
półprzewodniki, stopy dentystyczne
|
|
German
|
1886
|
Ge
|
półprzewodnik
ciężki
|
półprzewodniki (diody), szkła do podczerwieni,
stopy dentystyczne
|
|
Glin
(aluminium)
|
1825
|
Al
|
lekki
|
do budowy korpisów samolotów (stop z Mg i Cu), folia
aluminiowa na opakowania art. spożywczych, przewody
elektr., do budowy specj. aparatury chem.
|
|
Hafn
|
1922
|
Hf
|
wysokotopliwy
ciężki
|
stopy na narzędzia do obróbki metali i skal, włókna
żarówek, w prod. szkieł optycznych
|
|
Holm
|
1879
|
Ho
|
lantanowiec
|
dodatek do stopów magetycznych w elektronice, w
tech nice jądrowej
|
|
Ind
|
1863
|
In
|
niskotopliwy
ciężki
|
tranzystory, stopy niskotopliwe, powłoki antykorozyjne
|
|
Iryd
|
1803
|
Ir
|
szlachetny niskotopliwy,
ciężki
|
żyletki, igły do strzykawek, składnik stopu na tygle
żaroodporne
|
|
Iterb
|
1878
|
Yb
|
lantanowiec
ciężki
|
dodatek do stopów Al, ferryty, radiotechnika
|
|
Itr
|
1794
|
Y
|
lantanowiec
ciężki
|
dodatek do stopów w elektronice, izotopowe leczenie
nowotworów, lasery
|
|
Kadm
|
1817
|
Cd
|
niskotopliwy
ciężki
|
baterie elektryczne, składniki farb świecących,
pigmen tów, składnik powłok antykorozyjnych
|
|
Kobalt
|
1735
|
Co
|
ciężki
|
szkło o barwie niebieskiej, radioterapia (bomba
kobal towa], defektoskopia
|
|
Krzem
|
1823
|
Si
|
półprzewodnik
lekki
|
soczewki, szkło laboratoryjne, części
w elektronice
|
|
Lantan
|
1839
|
La
|
lantanowiec
ciężki
|
soczewki o dużej rozdzielczości, dodatek do
stopów żelaza
|
|
Lit
|
1817
|
Li
|
alkaliczny, lekki
niskotopliwy
|
ognie sztuczne, katalizator do produkcji kauczuku,
pręty sterujące w reaktorach jądrowych
|
|
Lutet
|
1907
|
Lu
|
lantanowiec
ciężki
|
nadprzewodniki, ferryty
|
|
Magnez
|
1808
|
Mg
|
lekki
|
kosmetyki i leki, wytrzymałe stopy, materiały
ceramiczne
|
|
Mangan
|
1774
|
Mn
|
ciężki
|
leki i środki antyseptyczne, szkło o barwie fioletowej,
ogniwa
|
|
Miedź
|
starożytność
|
Cu
|
ciężki
| przewody elektr., instalacje wodne+c.o., stop
(mosiądz, brąz), środki ochrony roślin
|
|
Molibden
|
1778
|
Mo
|
wysokotopliwy
ciężki
|
ostrza narzędzi skrawających, składniki smarów
wysokotemperaturowych
|
|
Neodym
|
1885
|
Nd
|
lantanowiec
ciężki
|
szkło do okularów ochronnych, części laserów
|
|
Nikiel
|
1751
|
Ni
|
ciężki
|
powłoki antykorozyjne, narzędzia chirurgiczne
|
|
Niob
|
1801
|
Nb
|
wysokotopliwy
ciężki
|
lasery, kotły wysokociśnieniowe, elementy do
łączenia kości
|
|
Ołów
|
starożytnosć
|
Pb
|
niskotopliwy
ciężki
|
elektrody w akumulatorach, stopy drukarskie, ekrany
za bezpieczające przed promieniowaniem X
|
|
Osm
|
1803
|
Os
|
szlachetny, niskotopliwy,
ciężki
|
utrwalacz preparatów mikroskopowych, włókna
w lampach elektronowych
|
|
Pallad
|
1803
|
Pd
|
szlachetny ciężki
|
stopy w jubilerstwie, filtry do czyszczenia wodoru
|
|
Platyna
|
XVI w.
|
Pt
|
szlachetny,
wysokotopliwy,
ciężki
|
wyroby jubilerskie, w analizie chemicznej (drucik
platy nowy), tygle, elektrody, termoogniwa
|
|
Polon
|
1898
|
Po
|
radioaktywny
niskotopliwy
|
źródło promieniowania a, bateria izotopowe, źródło
neutronów w mieszaninie z berylem
|
|
Potas
|
1807
|
K
|
alkaliczny, lekki
niskotopliwy
|
szare mydło, szkło kryształowe, składniki chłodziwa
w reaktorach jądrowych
|
|
Prazeodym
|
1885
|
Pr
|
lantanowiec
ciężki
|
żółty barwnik szkła i porcelany,
rdzenie elektromag nesów
|
|
Promet
|
1946
|
Pm
|
lantanowiec
|
źródło promieniowania ß w izotopowych
grubościomierzach, izotopowe ogniwa elektryczne
|
|
Rad
|
1898
|
Ra
|
radioaktywny
lekki
|
źródło neutronów, radioterapia
|
|
Ren
|
1925
|
Re
|
wysokotopliwy
ciężki
|
elementy konstrukcyjne w samolotach ponaddźwiękowych,
katalizator w procesach uwodorniania i reformingu
|
|
Rod
|
1803
|
Rh
|
szlachetny ciężki
|
narzędzia chirurgiczne, tygle laboratoryjne, warstwa
odbijająca w reflektorach
|
|
Rtęć
|
starożytność
|
Hg
|
niskotopliwy
ciężki
|
termometry lekarskie, amalgamaty w stomatologii,
elektrody
|
|
Rubid
|
1861
|
Rb
|
alkaliczny, lekki
niskotopliwy
|
lampy spektralne, fotokomórki
|
|
Ruten
|
1844
|
Ru
|
szlachetny, ciężki
wysokotopliwy
|
emalia do porcelany, styki elektryczne, katalizator
syntez organicznych
|
|
Samor
|
1879
|
Sm
|
lantanowiec
ciężki
|
szkła optyczne pochłaniające promieniowanie
podczer wone, barwnik szkła i porcelany
|
|
Selen
|
1817
|
Se
|
półprzewodnik lekki,
niskotopliwy
|
szkło o barwie czerwonej, prostowniki prądu, światłomierze,
fotokomórki
|
|
Skand
|
1879
|
Sc
|
lantanowiec
lekki
|
pamięci komputerowe, tygle laboratoryjne, lekkie
i wytrzymałe stopy
|
|
Sód
|
1807
|
Na
|
alkaliczny, lekki
niskotopliwy
|
mydło toaletowe, szkło sodowe (butelki), składnik
1922 chłodzi wa w reaktorach jądrowych
|
|
Srebro
|
starożytność
|
Sc
|
lantanowiec
lekki
|
pokrywanie powierzchni luster, materiały
1879 światłoczułe, w jubilerstwie
|
|
Stront
|
1808
|
Sr
|
alkaliczny
lekki
|
ognie sztuczne, baterie izotopowe, rakiety sygnal1863
izacyjne
|
|
Tal
|
1861
|
Tl
|
niskotopliwy ciężki
|
składnik stopów łożyskowych, trutki na gryzonie,
izotopowa diagnostyka medyczna
|
|
Tantal
|
1802
|
Ta
|
wysokotopliwy
ciężki
|
narzędzia chirurgiczne, elementy uzupełniające ubytki
kości, stopy do produkcji tygli żaroodpornych
|
|
Technet
|
1937
|
Tc
|
wysokotopliwy
|
powłoki antykorozyjne w reaktorach jądrowych, izotopowa diagnostyka medyczna
|
|
Tellur
|
1782
|
Te
|
półprzewodnik niskotopliwy,
ciężki
|
uszlachetniania gumy, preparaty owadobójcze
|
|
Terb
|
1843
|
Tb
|
lantanowiec niskotopliwy,
ciężki
|
osłony przed promieniowaniem rtg.
|
|
Tor
|
1828
|
Th
|
radioaktywny
|
lampy elektronowe, służy do otrzymywania 233U,
pochłaniacze gazów
|
|
Tul
|
1879
|
Tm
|
lantanowiec
ciężki
|
źródło promieniowania y, w diagnostyce rtg
|
|
Tytan
|
1791
|
Ti
|
lekki wysokotopliwy
|
materiał konstrukcyjny do budowy rakiet, okrętów,
turbin parowych, farby (biel tytanowa), elementy do
łączenia kości
|
|
Uran
|
1789
|
U
|
radioaktywny
|
w reaktorach jądrowych, barwienie szkła i ceramiki,
fotografika
|
|
Wanad
|
1830
|
V
|
wysokotopliwy
ciężki
|
katalizator w procesach chemicznych, dodatek stopowy
do stali, szkło pochłaniające promieniowanie UV
|
|
Wapń
|
1808
|
Ca
|
alkaliczny
lekki
|
kreda szkolna, cement, lekarstwa wzmacniające
kości
|
|
Wolfram
|
1781
|
W
|
wysokotopliwy
ciężki
|
włókna żarówek, stopy do produkcji narzędzi, dodatek
do wysokogatunkowej stali
|
| Złoto | starożytność | Au | szlachetny ciężki |
wyroby jubilerskie, styki elektryczne, czerwony barwnik
szkła i porcelany
|