Metale szlachetne - ogólne zasady cechowania wyrobów

Do cechowania wyrobów z metali szlachetnych stosuje się w Polsce następujące cechy:

1. podstawowe – omówione w dalszej części rozdziału przy poszczególnych metalach. Określają one rodzaj i próbę metalu szlachetnego wyrażoną w częściach tysięcznych.
2. dodatkowe – omówione przy poszczególnych metalach. Stosowane:
   1. gdy wyrób składa się z kilku części połączonych ze sobą, wykonanych z metalu szlachetnego tej samej próby podstawowej
   2. gdy wyrób składa się z różnych metali szlachetnych. Wówczas na części zasadniczej wyrobu widnieje cecha podstawowa, a na pozostałych częściach cechy dodatkowe innych zastosowanych metali.
3. pomocniczą – wybijaną obok cechy podstawowej lub dodatkowej w celu potwierdzenia ważności krajowych cech probierczych wybitych zgodnie z przepisami obowiązującymi w czasie gdy ozna cze nia te były wybijane. Cecha ta przedstawia wizerunek wyobrażający głowę sowy w obramowaniu w kształcie tarczy. U dołu znajduje się oznaczenie literowe urzędu probierczego
   (G – Gdańsk; H – Chorzów; K – Kraków; Ł – Łódź; P – Poznań; W – Warszawa; V – Wrocław; Z – Częstochowa).
4. główną – stosowaną do oznaczania surowców i półfabrykatów oraz złomu, w szczególności bloków, sztab, wlewków, blach, taśm i drutów w przypadku określenia przez urząd probierczy dokładnej zawartości metalu szlachetnego wyrażonej liczbowo w częściach tysięcznych. Cecha główna to wizerunek wyobrażający godło Państwa w ob ra mo waniu w kształcie koła; pod godłem znajdują się początkowe litery urzędu probierczego.

Do oznaczania wyrobów z metali szlachetnych stosuje się znak MET, a do kasowania cech lub oznaczeń na przedmiotach z metali szlachetnych znak XX.

Rys 1. Znak MET

Rys 2. Znak XX

Jeżeli wyrób składa się z części o różnych próbach tego samego metalu szlachetnego oznacza się go cechą odpowiadającą najniższej stwierdzonej próbie. W przypadku, gdy względy techniczne uniemożliwiają umieszczenie cechy na wyrobie, urząd probierczy może wybić ją na plombie dołączonej w sposób trwały do wyrobu lub wydać tylko świadectwo badania zawierające wszystkie istotne informacje o wyrobie.

Szczegółowe zasady cechowania wyrobów określa Zarządzenie nr 5 Prezesa Głównego Urzędu Miar z dnia 18.01.1994 roku w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy Prawo Probiercze.

Obowiązkowi cechowania nie podlegają wyroby złotnicze dawnego pochodzenia, w ktorych przy ustalaniu wartości handlowej wartości metalu szlachetnego ma drugorzędne znaczenie w porownaniu z wartością historyczną i artystyczną. Jednostkami masy stosowanymi w obrocie handlowym metalami szlachetnymi są: gram (g) i uncja (1 oz . 28,35 g).

CECHOWANIE WYROBÓW
CECHA PODSTAWOWA – wizerunek wyobrażający głowę:	CECHA DODATKOWA – wizerunek wyobrażający głowę:
Złoto
rycerza z twarzą zwróconą w lewo, w obramowaniu prostokątnym ze ściętymi narożami. Z lewej strony rysunku głowy znajduje się oznaczenie urzędu probierczego, a pod nim próba złota wyrażona w częściach tysięcznych: 960 (24 karaty); 750 (18k); 583 (14k); 500 (12k); 375 (9k); 333 (3k)	rycerza jak w pkt. a) w obramowaniu sześciokąta równobocznego
Srebro
kobiety w chustce, z twarzą zwróconą w prawo w obramowaniu prostokątnym z zaokrąglonymi narożami z prawej strony; z lewej strony rysunku głowy znajduje się oznaczenie urzędu probierczego, a pod tym oznaczeniem próba srebra wyrażona w częściach tysięcznych: 925; 875; 830; 800	kobiety, jak w pkt. a) w obramowaniu w kształcie koła
Platyna
konia zwróconą w lewo, w obramowaniu prostokątnym ze ściętymi narożami lewego boku i ściętym narożem prawego boku; z lewej strony rysunku głowy konia znajduję się ozna czenie urzędu probierczego (np. Ł – Łódź), a nad tym ozna czeniem próba platyny wyrażona w częściach tysięcznych – 950; w Polsce ustalona jest jedna próba	konia, jak w pkt. 1 w obra mo wa niu trójkąta równobocznego ze ściętymi wierzchołkami
Pallad
wyżła zwróconą w lewo, w obramowaniu prostokątnym; z lewej strony rysunku głowy znajduje się oznaczenie urzędu probierczego, a nad tym oznaczeniem próba palladu wyrażona w częściach tysięcznych: 850; 500; w Polsce ustalone są 2 próby	wyżła jak w pkt. a) w obramowaniu kwadratowym ze ściętymi narożami