Skuteczna instalacja filtrowentylacyjna
Grupa Famur należy do czołówki światowych producentów maszyn i urządzeń górniczych. Główne obszary działalności to górnictwo podziemne, górnictwo odkrywkowe, transport i przeładunek towarów masowych. Firma Oddział Systemy Chodnikowe Remag to lider w Polsce i liczący się na świecie producent kombajnów chodnikowych. Specjalizuje się także w robotach przygotowawczych, prowadzących do procesu wydobycia węgla. Trudna charakterystyka produktu wymaga specjalistycznego podejścia do spawania, a przy tym również i do odciągu technologicznych dymów i pyłów spawalniczych. Pierwsza instalacja filtrowentylacji została zamontowana przez firmę Kemper w firmie Remag w Katowicach już 10 lat temu. Po sześciu latach układ został uzupełniony o kolejną stację filtrowentylacyjną oraz 12 dodatkowych ramion odciągowych.
Mniej aktywnych ramion – niższe zużycie energii
Sercem instalacji są dwie jednostki filtracyjne, każda o wydajności 13 000 m3 /h. Pozwala to na obsługę łącznie 23 ramion odciągowych na wszystkich stanowiskach spawalniczych. Do każdego ramienia odciągowego na stanowiskach do spawania ręcznego zostało przyporządkowane gniazdo przyłączeniowe sieci elektrycznej do podłączenia urządzenia spawalniczego. Gniazda te są wyposażone w specjalny układ elektroniczny wykrywający rozpoczęcie i zakończenie pracy urządzenia spawalniczego (tzw. automatykę Start – Stop). W chwili rozpoczęcia spawania automatyka Start – Stop zostaje uruchomiona i przekazuje sygnał do przepustnicy elektrycznej, umieszczonej między ramieniem odciągowym a rurociągiem centralnym. W czasie poniżej 10 sekund przepustnica uzyskuje pełne otwarcie i poprzez ssawkę ramienia odciągowego pyły i dymy spawalnicze zostają doprowadzane do urządzenia filtrującego.
Połączenie automatyki Start – Stop na ramionach odciągowych z falownikiem, regulującym bezstopniowo wydajność ssania centralnego urządzenia odciągowego, spełnia dwa zasadnicze zadania. Po pierwsze, gwarantuje zawsze stały wydatek ssania na każdym ramieniu w instalacji niezależnie od liczby czynnych stanowisk spawalniczych. Po drugie, obniża znacznie zużycie energii elektrycznej potrzebnej do zasilania stacji. Ma to szczególne znaczenie w zakładach spawalniczych, gdzie współczynnik równomierności obciążenia poszczególnych stanowisk jest zmienny.
Wymiana filtrów
– Pierwsza wymiana filtrów instalacji filtrowentylacji nastąpiła dopiero po 5 latach od chwili montażu i choć jedno z urządzeń ma już 10 lat, drugiej wymiany jeszcze nie było. Należy wspomnieć, że układ filtrowentylacji jest wykorzystywany od samego początku do pracy dwuzmianowej – mówi Leszek Kostkiewicz, główny technolog i główny spawalnik w firmie Famur S.A. Systemy Chodnikowe Remag.
Każde z obu urządzeń filtrowentylacyjnych wyposażone jest we wkłady filtracyjne o łącznej powierzchni 130 m2 . Co ważne, są to filtry z membraną ePTFE, czyli powłoką teflonową nakładaną termicznie na powierzchnię filtracyjną. – Wszyscy producenci urządzeń filtrowentylacyjnych chwalą się 99,99% skutecznością separacji cząsteczek dymu spawalniczego, jednak prawie nikt nie wspomina o jaką wielkość cząstek chodzi – dziwi się Piotr Kruk, dyrektor sprzedaży na Europę Środkowo-Wschodnią w firmie Kemper i dodaje: – Sprawa jest o tyle istotna, że większość materiałów filtracyjnych skuteczność tę osiąga dla pyłów o wielkości większej niż 1 μm, podczas gdy 98,9% wszystkich cząsteczek w dymach spawalniczych jest mniejsza niż 0,4 μm. To właśnie dla cząsteczek 0,2 μm i większych wkłady filtracyjne zastosowane w firmie Famur S.A. Systemy Chodnikowe Remag mają 99,99% skuteczności. Liczą się tu zdrowie człowieka i możliwość oczyszczania powietrza z rakotwórczych cząsteczek dymu spawalniczego.
Ochrona układu filtrowentylacyjnego
– Ponieważ oprócz samego procesu spawania mamy do czynienia również zeszlifowaniem oraz z cięciem tlenowym, podczas którego generowane są duże ilości iskier, powstała konieczność zabezpieczenia układu filtrowentylacyjnego przed zapaleniem się wkładów filtracyjnych – wspomina Leszek Kostkiewicz. W celu zapewnienia pełnej ochrony instalacji odciągowej przed pożarem instalacja ta została wyposażona w prewencyjny system przeciwpożarowy. Urządzenia wchodzące w skład tego systemu to: niezależny układ sterowania z dużym i czytelnym panelem dotykowym, detektor iskier, zespół dysz gaśniczych oraz sygnalizator dźwiękowy i optyczny.
Działanie systemu przeciwpożarowego może przebiegać dwojako. Otóż umieszczony w rurociągu centralnym, bezpośrednio przed wlotem do komory filtra, detektor iskier analizuje widmo podczerwieni przemieszczających się w strumieniu powietrza cząstek. W chwili gdy detektor wykryje pojedynczą cząstkę, rozgrzaną do temperatury mogącej spowodować zagrożenie pożarowe, zostaje uruchomione zraszanie tak, aby wygaszona cząstka bezpiecznie trafiła do komory filtracyjnej. Praca instalacji filtrującej w takim przypadku pozostaje niezakłócona i trwa bez przerwy. Układ sterowania odnotowuje jedynie komunikat z bieżącą datą o zadziałaniu pierwszego poziomu gaszenia iskier.
Gdy natomiast detektor iskier wykryje większą liczbę jednocześnie przemieszczających się iskier lub gdy pojedyncza cząstka ma stosunkowo dużą masę i wysoką temperaturę, uruchamiane jest właściwe gaszenie iskier w rurociągu. W takim przypadku stacja filtrująca jest automatycznie wyłączana, a o zaistniałej sytuacji pracownicy spawalni są informowani sygnałem dźwiękowym i optycznym. Po wykonaniu kontroli stanu instalacji i upewnieniu się, że niebezpieczeństwo pożaru zostało zażegnane, należy wyłączyć sygnał błędu na panelu operatorskim systemu przeciwpożarowego i ponownie włączyć centralne urządzenie filtrujące. Również w tym przypadku zostanie odnotowana informacja w układzie sterowania o zadziałaniu drugiego poziomu gaszenia iskier.
Cicha praca układu
– Jedną z największych zalet obu urządzeń filtrowentylacyjnych jest ich bardzo cicha praca. Ma to ogromny wpływ na komfort pracy naszych spawaczy – mówi pan Leszek Kostkiewicz. Hałas na poziomie 65 db (A), czyli zwykłej rozmowy, dla każdego urządzenia centralnego dowolnej wielkości to dziś – gdy niski poziom emisji hałasu jest coraz ważniejszym aspektem przy wyborze urządzeń odciągowych – miłe zaskoczenie.